چرا امامان با اين که مي دانستند که چگونه و کي به شهادت مي رسند ، به محل شهادت خود مي رفتند ؟

سوال :

چرا امامان با اينکه مي دانستند که چگونه وکي به شهادت مي رسند باز به محل شهادت خود مي رفتند؟

جواب :

اين كه پيامبران و ائمه عليهم السلام علم غيب داشتند ، از ضروريات مذهب حق است و با دلايل قطعي از كتاب و سنت و عقل قابل اثبات است ؛ از جمله مي‌دانستند كه كي شهيد مي‌شوند ، چه كسي آن‌ها را به شهادت مي‌رساند و ...

در پاسخ به سؤال شما بايد به اين نكته اساسي توجه كرد كه پيامبران و ائمه عليهم السلام در زندگي اجتماعي خودشان و ظيفه داشتند كه همانند انسان‌هاي معمولي رفتار كنند و وظيفه نداشتند كه به علم باطني و دانشي كه خداوند به آن‌ها اعطاء كرده بود ، عمل كنند ؛ مثلاً پيامبر اسلام صلي الله عليه وآله وسلم با اين كه علم غيب داشتند ؛ اما در قضاوت‌هاي خود در بين مردم به علم غيب عمل نمي‌كردند ؛ بلكه بر طبق موازين شرعي ، از مردم شاهد و بينه مي‌خواستند و شاهد و بينه بر طبق ادعاي هر كس بود ، به نفع او رأي مي‌داد ؛ چنانچه مرحوم كليني رحمت الله عليه در كتاب شريف كافي اين روايت صحيح السند را نقل مي‌كند :

عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ وَ مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ عَنِ الْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ جَمِيعاً عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ سَعْدِ وَ هِشَامِ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (عليه السلام) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلي الله عليه وآله وسلم) إِنَّمَا أَقْضِي بَيْنَكُمْ بِالْبَيِّنَاتِ وَ الْأَيْمَانِ وَ بَعْضُكُمْ أَلْحَنُ بِحُجَّتِهِ مِنْ بَعْضٍ فَأَيُّمَا رَجُلٍ قَطَعْتُ لَهُ مِنْ مَالِ أَخِيهِ شَيْئاً فَإِنَّمَا قَطَعْتُ لَهُ بِهِ قِطْعَةً مِنَ النَّارِ .

الكافي - الشيخ الكليني - ج 7 - ص 414 . تهذيب الأحكام - الشيخ الطوسي - ج 6 - ص 229 و ...

من در ميان‌ شما با استناد به‌ شاهد و يمين قضاوت‌ مي‌کنم‌ . برخي‌ از شما در اثبات‌ادعاي‌ خود از ديگري زيرک‌تر است‌ ؛ پس هر كدام از شما اگر از مال‌ برادرش‌ چيزي‌ را به‌ سود او گرفتم‌ و به‌او دادم‌ [ در حالي كه خود شما مي‌دانيد كه مال شما نيست ] آن‌ مال‌ همانند پاره‌اي‌ از آتش‌ است‌  .

مقصود اين است كه من وظيفه ندارم بر طبق علم باطني خودم كه خداوند به من داده است ، در ميان شما قضاوت كنم ، من بر طبق بينه ، شاهد و يمين قضاوت مي‌كنم و هر كس بر ادعاي خويش دليلي داشت به سود او رأي خواهم داد ؛ چه آن شخص راست بگويد يا دروغ ؛ اما اگر كسي زرنگ‌تر بود و توانست بر ادعاي خويش بينه و شاهدي فراهم كرد و مال برادرش را به ناحق غصب كند ، آن قطعه از مال براي او قطعه‌اي از آتش جهنم خواهد بود .

در نتيجه ائمه عليهم السلام و ظيفه دارند كه همانند مردم عادي و همانند يكي از آن‌ها زندگي كند . اگر قرار باشد كه امام عليه السلام به علم الهي خود ، حدود ، ديات قصاص و... را اجرا كند ، نظام اجتماعي به هم خواهد خورد .

ضمن اين كه ائمه عليهم السلام براي تمامي مردم در تمامي شئونات زندگي الگو و نمونه هستند و مردم نيز وظيفه دارند كه به آن بزرگواران اقتدا كرده و از نحوه زندگي آن‌ها الگو برداري كنند ، اگر قرار باشد كه آن‌ها زندگي غير عادي داشته باشند و بر طبق علم غيب رفتار كنند ، نمي‌توانند براي مردم الگو باشند و مردم نمي‌توانند از آن‌ها الگو برداري كنند .